Bedrijven in Nederland anticiperen op een stijgende trend in hun investeringen in innovatie en onderzoek & ontwikkeling (R&D) tot 2025. Uit recente gegevens van het CBS, gepresenteerd in het Jaarbericht Staat van het mkb 2024, blijkt dat meer bedrijven een toename dan een afname van deze investeringen verwachten. Met name grootbedrijven met meer dan 250 werknemers tonen een sterkere verwachting van groei in innovatie-investeringen dan het midden- en kleinbedrijf (mkb), dat doorgaans tussen de 5 en 250 werknemers heeft.
De verwachtingen voor 2025 tonen duidelijke verschillen per sector.
Industrie en grootbedrijven leiden in innovatie-ambities
Binnen de industrie, informatie- en communicatiesector en de bouwsector zijn bedrijven duidelijk meer gericht op investeringen in innovatie dan in dienstverlenende sectoren zoals de horeca en de cultuur-, sport- en recreatiesector. Voor grootbedrijven zijn de verwachtingen over investeringen in innovatie aanzienlijk positiever dan voor het mkb. Zo is het verwachte saldo van bedrijven met toenemende investeringen bijna 12 procent voor grootbedrijven, terwijl dit voor het mkb op slechts 6 procent ligt.
In de vervoers- en opslagsector bijvoorbeeld verwacht het grootbedrijf een indrukwekkende toename van 25,8 procent, terwijl dit in het mkb 10,5 procent bedraagt. Ook in de bouwnijverheid is het verschil opvallend: hier ligt het saldo voor grootbedrijven op 16,1 procent, tegenover 13,2 procent voor het mkb. Voor de sectoren cultuur, sport en recreatie blijft het grootbedrijf met een saldo van 17,5 procent opnieuw boven het mkb (13 procent).
Kwaliteitsverbetering als drijfveer voor innovatie
Bedrijven noemen diverse redenen voor hun investeringen in innovatie en R&D. Kwaliteitsverbetering van producten of diensten blijkt een belangrijke motivatie voor het mkb, waarbij 29 procent van de mkb-bedrijven dit als voornaamste doel noemt. Vooral in de informatie- en communicatiesector geeft ruim 37 procent van de mkb-bedrijven aan te investeren in innovatie om de productkwaliteit te verhogen.
Sectorale verschillen in innovatie-investeringen
De verwachtingen voor 2025 tonen duidelijke verschillen per sector. In de zakelijke dienstverlening bijvoorbeeld is het mkb met 9 procent positiever dan het grootbedrijf, waar de verwachting op een bescheiden 5,3 procent staat. De verhuur en handel van onroerend goed laat een negatief beeld zien bij het grootbedrijf met een daling van -10,2 procent, terwijl het mkb juist een kleine toename van 6,8 procent verwacht. De horeca valt op door een negatieve trend in het mkb, met een saldo van -6,9 procent, terwijl het grootbedrijf in deze sector juist een lichte stijging van 4,1 procent voorziet.
Groei in concurrentiekracht en marktvoordelen
Innovatie en R&D blijken cruciaal voor het versterken van de concurrentiepositie en marktvoordelen van Nederlandse bedrijven. Door te investeren in productkwaliteit en arbeidsproductiviteit kunnen bedrijven in sectoren met sterke internationale concurrentie hun positie verbeteren. Producten ontwikkelen die nog niet door andere marktspelers worden aangeboden, biedt bedrijven bovendien kansen voor groei en expansie.