In het derde kwartaal van 2024 zette de Nederlandse detailhandel 2,2 procent meer om dan in dezelfde periode een jaar eerder, met een verkoopvolume dat met 1,5 procent steeg. Toch had de sector ook te maken met een flinke toename in het aantal faillissementen. Dit blijkt uit cijfers van het CBS en een historische vergelijking van faillissementsdata.
Voor 2025 verwacht bijna 40 procent van de detailhandelaren een hogere omzet
Groeiende online en non-food omzet, daling bij voeding
De omzetgroei kwam vooral door een sterke prestatie van non-food winkels en de online verkoop. Non-food winkels realiseerden een omzetstijging van 4,3 procent, waarbij vooral schoenenwinkels, lederwarenzaken en drogisterijen uitblonken. Daarentegen deden winkels in huishoudartikelen, zoals meubelzaken, het minder goed met een daling van 6,8 procent.
Ook de online verkoop droeg stevig bij aan de totale omzetstijging. Pure webwinkels zagen hun omzet met bijna 12 procent groeien, terwijl multichannelers een toename van 4,7 procent noteerden. Gezamenlijk zorgden ze voor een stijging van bijna 9 procent in de online omzet.
Winkels in voeding en genotmiddelen presteerden daarentegen minder goed. De totale omzet in deze categorie daalde met 1,4 procent. Supermarkten noteerden een omzetdaling van 2,6 procent en een afname van het verkoopvolume met 5,8 procent. Speciaalzaken, zoals kaaswinkels en slagerijen, gingen daarentegen tegen de trend in en boekten een omzetgroei van 7,7 procent en een stijging van het verkoopvolume met 3,1 procent.
Faillissementen op hoogste niveau sinds 2020
Een opvallend zorgpunt is het aantal faillissementen in de detailhandel. In het derde kwartaal van 2024 gingen 110 bedrijven failliet, een stijging van 47 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2023, toen er 75 faillissementen waren. Het aantal faillissementen ligt hiermee op het hoogste niveau sinds 2020, toen de coronacrisis leidde tot verhoogde economische druk.
Historische data tonen aan dat de detailhandel de afgelopen jaren te maken had met sterk fluctuerende faillissementscijfers. Zo waren er in het derde kwartaal van 2021 slechts 19 faillissementen, maar dit aantal is sindsdien fors toegenomen. De voorlopige cijfers van 2024 wijzen op een terugkeer naar de niveaus van vóór de pandemie, met een duidelijke piek in het huidige kwartaal.
Voorzichtig optimisme over economisch klimaat
Ondanks de uitdagingen kijken veel detailhandelaren voorzichtig optimistisch naar de toekomst. Aan het begin van het vierde kwartaal van 2024 waren ondernemers in de detailhandel overwegend neutraal gestemd over het economisch klimaat. Ongeveer evenveel bedrijven gaven aan een verbetering als een verslechtering te verwachten, met per saldo een lichte plus van 0,3 procent. Dit ligt boven het gemiddelde van alle sectoren, waar per saldo -1,9 procent van de ondernemers negatief was.
Voor 2025 verwacht bijna 40 procent van de detailhandelaren een hogere omzet, terwijl 56 procent denkt dat deze gelijk zal blijven. Slechts 5 procent voorziet een daling. Wel zijn ondernemers minder positief over investeringen: per saldo verwacht bijna 7 procent minder te investeren in het komende jaar.
Blik op de toekomst
De detailhandel staat op een kruispunt van groei en risico’s. Terwijl consumentenbestedingen in sommige sectoren toenemen, blijven stijgende faillissementen een punt van zorg. Met een lichte optimistische toon onder ondernemers en een groeiende focus op online verkoop, blijft de vraag hoe de sector zich in een onvoorspelbaar economisch klimaat verder zal ontwikkelen.