De Nederlandse industrie heeft in het derde kwartaal van 2024 een lichte omzetstijging geboekt van 0,6 procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dit markeert het einde van een periode van vijf opeenvolgende kwartalen met omzetdalingen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. De buitenlandse omzet steeg met 1,3 procent, terwijl de binnenlandse omzet met 0,4 procent daalde.
Aan het begin van het vierde kwartaal van 2024 ervaart bijna 35 procent van de ondernemers een tekort aan personeel als belangrijkste obstakel.
Papierindustrie blijft aan kop
De papier- en grafische industrie blonk opnieuw uit als grootste stijger, met een omzetgroei van 10 procent. Binnen deze sector presteerde de papierindustrie sterker dan de grafische tak. Ook de voedings- en genotmiddelenindustrie kende een solide kwartaal, met een omzetstijging van 8,4 procent, vooral dankzij de voedingsmiddelenindustrie. De elektrotechnische en machine-industrie boekte een groei van 5,4 procent.
Aan de andere kant bleef de transportmiddelenindustrie achter, met een omzetdaling van 6,3 procent. Binnen deze sector waren de verschillen echter groot. De auto- en aanhangwagenindustrie zag de omzet met maar liefst 29,8 procent afnemen, terwijl de overige transportmiddelenindustrie juist een forse groei van 36,3 procent liet zien.
Aardolie-industrie onder druk
De raffinaderijen en chemische industrie kampten met een omzetdaling van 5,9 procent, waarbij vooral de aardolie-industrie een forse terugval van 16,4 procent noteerde. Daartegenover stond een groei van 14,5 procent in de farmaceutische industrie. De rubber- en kunststofproductindustrie en de chemische industrie lieten beperkte schommelingen zien.
Historische context: van sterke groei naar herstel
De omzetgroei in het derde kwartaal van 2024 contrasteert met de significante dalingen van voorgaande jaren. In het derde kwartaal van 2023 kromp de totale omzet nog met 9,2 procent. Dit herstel past in een grillig patroon sinds de COVID-19-pandemie: na een diepe terugval in 2020 (-16,1 procent in het tweede kwartaal) kende de industrie in 2021 en begin 2022 een sterke opleving. Het derde kwartaal van 2024 laat zien dat de industrie voorzichtig terrein terugwint, vooral dankzij de herstellende buitenlandse vraag.
Prijzen en winstgevendheid onder druk
Ondanks de lichte omzetgroei zijn de afzetprijzen in de industrie gemiddeld met 0,5 procent gedaald. Vooral in de raffinaderijen en chemische industrie was de prijsdaling scherp (-5,6 procent). Daarentegen stegen de prijzen in de elektrotechnische en machine-industrie het sterkst (+3,3 procent).
De winstgevendheid blijft een knelpunt. Voor het elfde kwartaal op rij rapporteerden meer ondernemers een verslechtering dan een verbetering. Per saldo gaf 6,7 procent van de producenten in het derde kwartaal aan dat de winstgevendheid was afgenomen, een duidelijke stijging ten opzichte van het voorgaande kwartaal.
Personeelstekort blijft grootste belemmering
Aan het begin van het vierde kwartaal van 2024 ervaart bijna 35 procent van de ondernemers een tekort aan personeel als belangrijkste obstakel. Onvoldoende vraag is voor 28 procent een probleem, een sterke toename ten opzichte van tweeënhalf jaar geleden. Andere belemmeringen, zoals een tekort aan materialen of productiemiddelen, zijn juist sterk afgenomen. Opvallend is dat ruim 32 procent van de bedrijven aangeeft momenteel geen hinder te ondervinden in de bedrijfsvoering.