In het tweede kwartaal van 2024 werd maar liefst 3,3 miljard euro aan loon vanuit Nederland overgemaakt naar het buitenland, wat neerkomt op een stijging van 73 procent in vergelijking met tien jaar geleden. Dit markeert een significante groei in de loonsom voor buitenlandse werknemers, terwijl de totale loonsom voor werknemers binnen Nederland relatief minder toenam met een groei van 54 procent. De belangrijkste factoren achter deze ontwikkeling zijn zowel de algemene stijging van lonen als een toename in het aantal banen van werknemers die in Nederland werken maar in het buitenland wonen. Volgens cijfers van het CBS valt vooral op dat de betalingen aan werknemers in landen als Roemenië, Bulgarije, Spanje, Italië en Portugal de afgelopen tien jaar fors zijn gestegen.
De betalingen aan Roemeense en Bulgaarse werknemers lieten de sterkste groei zien sinds hun toetreding tot de Europese Unie.
Grote bedragen naar buurlanden België, Polen en Duitsland
Van de 3,3 miljard euro aan buitenlandse loonbetalingen in het tweede kwartaal van 2024 ging drie kwart naar België, Polen en Duitsland, met een totaalbedrag van 2,1 miljard euro. België ontving het grootste deel, gevolgd door Polen en Duitsland. Terwijl uit Polen voornamelijk seizoenarbeiders komen, zijn Belgische en Duitse werknemers vaak grenspendelaars. Interessant is dat, hoewel het aantal banen voor Poolse werknemers in 2024 lager was dan in 2015, de loonsom toch met 58 procent steeg, wat vooral te danken is aan de loonstijgingen. De lonen voor werknemers uit België en Duitsland stegen minder hard, met respectievelijk 38 en 41 procent, mede door een toename in het aantal banen. In deze landen was het aantal banen in 2024 hoger dan in 2015.
Roemenië en Bulgarije: forse stijging na EU-toetreding
De betalingen aan Roemeense en Bulgaarse werknemers lieten de sterkste groei zien sinds hun toetreding tot de Europese Unie. In het tweede kwartaal van 2024 werd 451 miljoen euro overgemaakt naar deze twee landen, terwijl dit tien jaar eerder slechts 19 miljoen euro bedroeg. Sinds de arbeidsmarkt in 2014 volledig open werd voor inwoners van deze landen, is er een enorme toename in het aantal banen te zien, van 6,7 duizend in 2015 naar 61,5 duizend in 2024. Opvallend is echter dat de loonstijging naar Bulgarije na 2022 afvlakte, wat samenhangt met een daling in het aantal banen in deze periode.
Opvallende loonstijging in Zuid-Europa
Naast de sterke stijgingen in Oost-Europa, valt ook op dat de loonsommen naar Zuid-Europese landen zoals Spanje, Italië en Portugal fors zijn toegenomen. Hoewel deze landen al langer lid zijn van de Europese Unie, verviervoudigde de loonbetalingen naar deze regio in de afgelopen tien jaar. Spanje ontving met 80 miljoen euro het grootste bedrag in het tweede kwartaal van 2024, gevolgd door Italië (64 miljoen euro) en Portugal (60 miljoen euro). In tegenstelling tot de ontwikkelingen in andere landen bleef hier het aantal werknemersbanen na 2022 stijgen, wat zorgde voor een verdere groei van de loonsommen. In 2024 waren er 18 duizend banen in deze drie landen, terwijl dit er in 2022 nog 15,3 duizend waren.
Veranderende arbeidsdynamiek
De forse stijging van de buitenlandse loonsommen in Nederland wijst op de veranderende arbeidsdynamiek in Europa. De toename van grenspendelaars uit buurlanden zoals België en Duitsland, maar ook de groei van banen voor werknemers uit Zuid- en Oost-Europa, is een direct gevolg van de loonstijgingen en een flexibeler arbeidsmarkt binnen de EU. Terwijl landen als Roemenië en Bulgarije na hun EU-toetreding een duidelijke piek vertoonden in het aantal banen en uitbetaalde lonen, blijft ook de instroom uit Zuid-Europa een belangrijke factor in de ontwikkeling van buitenlandse loonsommen.