Het conjunctuurbeeld volgens de CBS Conjunctuurklok laat zien dat de Nederlandse economie in oktober een vergelijkbare negatieve trend vertoonde als in september. Van de 13 economische indicatoren presteerden er 11 onder hun langjarige trend, wat wijst op een aanhoudend zwakke economische positie. Deze Conjunctuurklok is een instrument dat het CBS gebruikt om de stand van de conjunctuur in beeld te brengen, waarbij de belangrijkste macro-economische cijfers maandelijks of per kwartaal worden geanalyseerd. Het beeld weerspiegelt echter niet altijd even sterk de situatie van individuele huishoudens, bedrijven of specifieke regio’s.
De prijzen van koopwoningen lagen in september gemiddeld 11,4 procent hoger dan een jaar eerder
In oktober 2024 voerde het CBS bovendien een kleine revisie door in de Conjunctuurklok: datareeksen werden ingekort en de seizoencorrectie en cyclusfilters werden aangepast. Deze wijzigingen moeten de nauwkeurigheid van de conjunctuurmetingen verder verbeteren.
Vertrouwen blijft laag onder consumenten en producenten
Consumenten en producenten zijn pessimistisch gestemd: het vertrouwen in oktober bleef onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Deze negatieve stemming onder huishoudens en bedrijven draagt bij aan een somber economisch klimaat, ondanks lichte positieve signalen in de consumptie.
Gemengde consumptiepatronen en krimpende export en investeringen
Hoewel de consumptie door huishoudens in augustus met 0,7 procent toenam vergeleken met augustus 2023, vertoonde de export een daling van 2,1 procent. De krimp in de export betrof voornamelijk machines, aardolieproducten en transportmiddelen. Ook de investeringen in materiële vaste activa liepen terug; het volume daalde met 4,9 procent ten opzichte van een jaar eerder. De terugval was vooral merkbaar in de sectoren bouw en transport, waar minder werd geïnvesteerd in gebouwen en zwaar vervoer zoals vrachtwagens en opleggers.
Industriële productie en faillissementen
De Nederlandse industrie kende in augustus een kleine daling van 0,5 procent ten opzichte van een jaar eerder. Toch steeg de productie op maandbasis (van juli tot augustus) met 2,1 procent, wat wijst op een lichte tijdelijke verbetering. Ondertussen bleef het aantal faillissementen stijgen: in september gingen 35 bedrijven meer failliet dan in augustus, een toename van bijna 11 procent. Dit sluit aan bij de al twee jaar durende stijgende faillissementstrend.
Woningprijzen en arbeidsmarkt: wisselende bewegingen
De woningmarkt blijft een uitzondering binnen het huidige economische klimaat: de prijzen van koopwoningen lagen in september gemiddeld 11,4 procent hoger dan een jaar eerder, een recordstijging in meer dan twee jaar. Op de arbeidsmarkt is een complexe situatie zichtbaar: het aantal gewerkte uren steeg licht, terwijl ook de werkloosheid toenam naar 377 duizend personen in september. Het werkloosheidspercentage bleef stabiel op 3,7 procent, maar er kwamen de afgelopen maanden gemiddeld 2 duizend werklozen per maand bij. De vraag naar arbeid neemt echter af, gezien de daling van openstaande vacatures die eind tweede kwartaal op 401 duizend uitkwamen, bijna 10 duizend minder dan een kwartaal eerder.
Positieve BBP-groei ondanks uitdagingen
Ondanks de gemengde economische signalen steeg het bruto binnenlands product (bbp) in het tweede kwartaal van 2024 met 1 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Deze groei werd voornamelijk gedreven door een toename in de export van goederen, wat samenhing met een verbetering in de industriële sector. Ook investeringen en overheidsconsumptie droegen bij aan deze groei, al blijven de uitdagingen op de korte termijn groot.
De gegevens van de Conjunctuurklok schetsen een complex beeld van de Nederlandse economie: terwijl bepaalde sectoren weerstand bieden en zelfs groeien, blijven andere gebieden zoals de export, investeringen en het producentenvertrouwen zwak presteren. Het blijft dus de vraag in hoeverre de positieve signalen de neerwaartse druk in de economie kunnen compenseren in de komende maanden.