Nederland heeft in de eerste drie kwartalen van 2024 een aanzienlijk handelstekort met de Verenigde Staten opgebouwd. Terwijl Nederlandse bedrijven voor 28,2 miljard euro aan goederen naar de VS exporteerden, bedroeg de importwaarde van Amerikaanse goederen 44,4 miljard euro. Dit resulteerde in een tekort van ongeveer 16,3 miljard euro, meer dan twee keer zo hoog als vijf jaar geleden. De belangrijkste oorzaak hiervan is de sterke toename van de invoerwaarde van ruwe aardolie en aardgas, zo blijkt uit cijfers van het CBS.
Structureel handelstekort ondanks stijgende export
Nederland importeert al jaren meer goederen uit de VS dan het daarheen exporteert, waardoor er een structureel tekort is op de goederenhandelsbalans. Hoewel de Nederlandse export naar de VS met 40 procent steeg ten opzichte van dezelfde periode in 2019, groeide de import nog harder, met 65 procent. Dit heeft het handelstekort verder doen oplopen. Opvallend is echter dat het tekort in de eerste drie kwartalen van 2023 nog groter was en toen 24 miljard euro bedroeg. Zelfs na correctie voor wederuitvoer blijft er een aanzienlijk tekort bestaan.
Belangrijke rol voor olie en gas uit de VS
De stijging van het handelstekort is grotendeels toe te schrijven aan de toegenomen invoerwaarde van minerale brandstoffen, zoals ruwe aardolie en aardgas. Sinds de Russische inval in Oekraïne in 2022 importeert Nederland geen olie en gas meer uit Rusland, waardoor de VS een cruciale leverancier is geworden. Daarnaast hebben stijgende energieprijzen bijgedragen aan de hogere importwaarde. Nederland voert deze brandstoffen niet uit naar de VS, wat de negatieve handelsbalans verder vergroot.
In de eerste drie kwartalen van 2024 werd voor 8,1 miljard euro aan ruwe aardolie uit de VS geïmporteerd, goed voor 23 procent van de totale Nederlandse olie-invoer. Hiermee is de VS de grootste leverancier. Daarnaast kwam 30 procent van het in Nederland geïmporteerde aardgas in deze periode uit de VS, met een waarde van 4,2 miljard euro. Dit product was in 2019 nog volledig afwezig in de handel met de VS. Naast fossiele brandstoffen blijven de VS ook een belangrijke leverancier van medische instrumenten, apparaten en farmaceutische producten.
Contrasterende handelsbalansen binnen de EU
Nederland is voor de VS een van de belangrijkste afzetmarkten binnen de EU, naast Duitsland, Frankrijk, België en Italië. Voor de Amerikaanse import behoren Duitsland, Ierland, Italië, Frankrijk en Nederland tot de belangrijkste Europese leveranciers. Opvallend is dat Nederland, in tegenstelling tot veel andere grote EU-landen, kampt met een handelstekort.
Duitsland realiseerde bijvoorbeeld een handelsoverschot van 68,8 miljard euro met de VS in de eerste drie kwartalen van 2024. Dit komt vooral door de sterke export van personenauto’s en auto-onderdelen. Ook Frankrijk, Ierland en Italië noteerden een positief handelsbalanssaldo met de VS. België daarentegen had, net als Nederland, een handelstekort, zij het beperkter: de VS exporteerden voor 5,6 miljard euro meer goederen naar België dan andersom, met name medische instrumenten en geraffineerde aardolieproducten.