We hebben het gemerkt aan de pomp en aan de kassa bij de supermarkt: de afgelopen jaren zijn onze uitgaven behoorlijk gestegen. De belangrijkste reden daarvoor is de inflatie. In 2024 zal de inflatie weer wat afnemen, maar met name in 2022 en een deel van 2023 was de inflatie erg hoog. Daardoor hebben we op het hoogtepunt zelfs 10 procent meer betaald in vergelijking met dezelfde periode een jaar geleden. Door te kijken naar het prijsniveau van dezelfde maand een jaar terug, wordt de inflatie bepaald. De afgelopen drie jaar hadden we in Nederland last van gierende inflatie en dat leidde tot behoorlijke prijsstijgingen.
Bedrijven die wel of niet last hebben van inflatie
Niet alleen consumenten hebben last van inflatie, dat geldt ook voor bedrijven. Bedrijven moeten producten en diensten inkopen en de prijzen daarvan zijn de afgelopen tijd mee gestegen. In veel sectoren werden de lonen opgehoogd. Dat kwam onder meer doordat het kabinet er zelf op aanstuurde. Maar dat hogere loon leidde ook weer tot nog hogere kosten, wat de inflatie weer aanjaagde. De belangrijkste redenen voor de inflatie van de afgelopen jaren waren onder meer de sterke stijging van energie- en voedselprijzen door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Daarnaast hadden we net de coronapandemie achter de rug, wat ook niet meehielp.
Supermarkten
Een van de bedrijven die het hardst werden geraakt door de inflatie, waren de supermarkten. De prijzen zijn de afgelopen jaren fors gestegen. Fabrikanten kozen ervoor om potjes pindakaas kleiner te maken of om minder chips in een zakje te stoppen, terwijl de prijzen wel gelijk bleven. Dit fenomeen heet ‘krimpflatie’. En andere producten gingen in prijs omhoog. Maar de weg naar beneden is nog niet echt ingezet. Het komt bijna nooit voor dat de prijzen in de supermarkt weer flink dalen, ook niet als dat bij andere sectoren wel het geval is.
De lonen gaan namelijk niet meer omlaag, waardoor de supermarkten met de hogere loonkosten blijven zitten. Die kosten worden doorberekend aan de consument, met hogere prijskaartjes als gevolg.
Landbouw, bosbouw en visserij
De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne leidden ertoe dat de landbouw, bosbouw en visserij flinke klappen heeft gekregen als het gaat om de inflatie. Dat is niet alleen het geval in Nederland, maar in de hele Europese Unie. Niet alle lidstaten hebben op dezelfde manier last van de inflatie. Kijk bijvoorbeeld naar de inflatie voor boeren in de Baltische Staten, Hongarije, Roemenië en Bulgarije. De hoge inflatie leidt ertoe dat de voedselzekerheid op losse schroeven komt te staan. Om die reden pleitte de Europese Unie er eerder al voor om een crisisfonds op te richten, zodat prijzen niet nog meer onder druk komen te staan.
Horeca
Volgens ING wordt 2024 een mager jaar voor de horeca met een volumegroei van slechts 1 procent. De personeelskosten in de horeca zijn namelijk behoorlijk gestegen. Er is meer werkloosheid, het consumentenvertrouwen is laag en dus houdt de toerist de hand op de knip. In 2024 zal de consument daarom minder uitgeven aan de horeca. Een vervelende ontwikkeling, want de horeca had het tijdens de coronacrisis ook al zwaar te verduren.
Online casino’s
Bedrijven die geen last hebben van inflatie, zijn bijvoorbeeld de online casino’s. De fysieke casino’s hadden tijdens de coronapandemie te maken met sluitingen, wat ertoe leidde dat zij minder omzet hadden. Maar de pandemie is inmiddels voorbij en er is inmiddels steeds meer een verschuiving van offline gokken naar online gokken te zien. Bij het casino vergelijken valt al op dat de online aanbieders vaak stunten met promoties en bonussen om nieuwe spelers binnen te halen. Niet zonder effect, want de omzetten van de online casino’s blijven stijgen. Ondanks de inflatie op andere gebieden, houdt de online gokker de hand niet op de knip en weet hij toch nog geld te vinden om online te gokken.
Bouwbedrijven
Een van de hardst getroffen sectoren als het gaat om inflatie, is de bouwsector. Bouwbedrijven hebben al sinds het voorjaar van 2022 last van de hoge inflatie. Daardoor kwamen in dat jaar zelfs bouwprojecten stil te liggen. De prijzen van de bouwmaterialen waren zo hoog, dat er geen winst meer te behalen viel. Het leidde tot discussies over wie er opdraait voor hogere kosten van bouwers en de materiaaltekorten. Bouwbedrijven durfden daardoor geen prijsafspraken meer te maken. Door de oorlog in Oekraïne zijn de energieprijzen fors gestegen. Voor het vervaardigen van bouwmaterialen is gas nodig, wat leidt tot veel hogere prijzen. Producten zoals hout, baksteen en dakpannen zijn daardoor flink duurder geworden.